Sức Nặng Của Thời Gian Và Giải Pháp Giữ Gìn Sức Khỏe Cột Sống (Bài 18)

Thứ sáu - 24/10/2025 14:05
Tuổi thọ con người đang ngày càng tăng nhờ y học, dinh dưỡng và điều kiện sống cải thiện. Thế nhưng, sống lâu không đồng nghĩa với sống khỏe. Một trong những thách thức lớn nhất của tuổi già là giữ được sức mạnh và sự linh hoạt của cột sống – “trục chính” của toàn bộ hệ vận động. Nếu để mặc cho thời gian bào mòn, chúng ta sẽ phải đối mặt với đau lưng mãn tính, giảm khả năng di chuyển, thậm chí mất độc lập trong sinh hoạt. Ngược lại, nếu chăm sóc đúng cách, cột sống vẫn có thể bền vững suốt đời.
Sức Nặng Của Thời Gian Và Giải Pháp Giữ Gìn Sức Khỏe Cột Sống (Bài 18)

Bài viết này giúp bạn:

            •           Hiểu rõ tác động của tuổi tác lên cột sống và hệ cơ xương khớp.
            •           Nhận diện những sai lầm trong tập luyện và sinh hoạt làm lưng yếu dần.
            •           Nắm vững nguyên tắc giữ gìn và phục hồi sức khỏe cột sống.

1. Sức Nặng Của Thời Gian Và Hệ Xương Khớp

1.1. Sống Lâu Cần Vận Động Đúng Cách

Lối sống hiện đại tuy tiện nghi nhưng lại khuyến khích… ít vận động. Trong các viện dưỡng lão, hình ảnh người cao tuổi ngồi bất động trên ghế bành là minh chứng rõ ràng: cơ bắp teo nhanh, khớp cứng dần, khả năng thăng bằng suy giảm, dẫn tới phụ thuộc vào gậy chống hoặc xe lăn.
Phẫu thuật chỉnh hình, thay khớp háng hay khớp gối có thể giúp cải thiện vận động, nhưng không thể thay thế sức mạnh cơ bắp tự nhiên. Thói quen ngồi ghế mềm lún, ngủ nệm quá võng, hay đi lại thiếu chủ động sẽ âm thầm bào mòn sức khỏe cột sống.

Bài học: Càng nhiều tuổi, càng phải chủ động vận động và duy trì sức mạnh cột sống – không chờ đến khi đau mới tập.

1.2. Tư Thế Đúng – “Vaccine” Cho Cột Sống

Một chiếc gậy chống có thể giúp thăng bằng, nhưng lạm dụng sẽ khiến cơ bắp yếu đi. Điều cốt lõi là duy trì dáng đi thẳng lưng, sải bước vững vàng, vai thả lỏng. Các bài kéo giãn và tăng cường cơ trung tâm (core muscles) chính là “bảo hiểm” giúp giảm đau lưng, ngăn thoái hóa sớm.

Ví dụ:
Tại Nhật Bản, hàng triệu người cao tuổi tập Thái Cực Quyền hoặc Yoga mỗi ngày để cải thiện thăng bằng, giảm nguy cơ té ngã và duy trì sự dẻo dai.

2. Sai Lầm Trong Giáo Dục Thể Chất Khiến Cột Sống Yếu Dần

2.1. Bài Tập Sai – Lợi Bất Cập Hại

Quan niệm tập càng nặng càng khỏe” là sai lầm nguy hiểm. Một số bài tập nếu thực hiện sai tư thế sẽ tạo áp lực quá mức lên đĩa đệm và khớp liên mấu, gây thoái hóa nhanh hơn.
Các lỗi phổ biến:
            1.         Gập bụng sai cách võng lưng, chèn ép đĩa đệm.
            2.         Nâng tạ với lưng cong dồn lực nén lên cột sống thắt lưng.
            3.         Đạp xe quá lâu mà không kéo giãn căng cứng cơ lưng, lệch khung chậu.
            4.         Tập quá sức nhưng thiếu phục hồi cơ bắp tổn thương, khớp yếu dần.

Ví dụ:
Người tập squat với tạ nặng nhưng không giữ lưng thẳng dễ bị thoát vị đĩa đệm. Người chạy bộ hàng giờ mà không giãn cơ có thể bị đau thắt lưng kéo dài.

2.2. Tư Thế – Kiến Thức Bị Bỏ Quên

Trước kia, chúng ta được dạy “đứng thẳng, hóp bụng, ưỡn ngực”, nhưng ngày nay nhiều người bỏ qua nguyên tắc này. Ngồi lâu với lưng cong, đứng gồng quá mức hoặc tập mà không kiểm soát cột sống đều gây hại.

💡 Ví dụ:
Nhân viên văn phòng ngồi liên tục 8 giờ, lưng cong, không đứng dậy vận động, dẫn tới cơ lưng yếu, dễ đau khi bước sang tuổi 40–50.

3. Nguyên Tắc Giữ Gìn Cột Sống Khỏe Mạnh Suốt Đời

3.1. Duy Trì Vận Động Chủ Động

            •           Đi bộ hằng ngày để duy trì độ linh hoạt của khớp và sức mạnh cơ.
            •           Kéo giãn sau mỗi 30–45 phút ngồi.
            •           Thay đổi tư thế thường xuyên để giảm áp lực đè nén lên cột sống.

💡 Ví dụ:
Tại các Blue Zones” – nơi có tuổi thọ cao nhất thế giới – người già vẫn đi bộ, làm vườn, bê đồ nhẹ mỗi ngày, nhờ đó ít bị đau lưng và vẫn tự lập.

3.2. Bài Tập Thân Thiện” Với Cột Sống

            •           Plank: Tăng sức mạnh cơ trung tâm, giảm tải cho cột sống.
            •           Bird-Dog: Cải thiện thăng bằng, ổn định khung xương.
            •           Tư thế Mèo – Bò: Tăng độ linh hoạt cho toàn bộ cột sống.

💡 Ví dụ:
Người Nhật duy trì thói quen tập Radio Taiso – chuỗi động tác giãn cơ nhẹ nhàng vào mỗi sáng, giúp cột sống dẻo dai đến tuổi 80–90.

3.3. Tư Thế Đúng Khi Ngồi – Đứng – Ngủ

            •           Ngồi: Ghế có tựa lưng hỗ trợ thắt lưng, bàn ngang tầm khuỷu tay.
            •           Đứng: Trọng tâm phân đều lên hai chân, không đổ người về một bên.
            •           Ngủ: Nệm cứng vừa, gối thấp, giữ cột sống thẳng.

💡 Ví dụ:
Tại Bắc Âu, ghế công sở được thiết kế để lưng thẳng tự nhiên, giảm nguy cơ đau cột sống.

4. Kết Luận – “Bí Quyết Trường Xuân” Cho Cột Sống

            •           Tập đúng cách quan trọng hơn tập nặng.
            •           Tránh bài tập gây nén ép, ưu tiên tăng sức mạnh cơ trung tâm.
            •           Tư thế đúng khi ngồi, đứng, ngủ là “tấm khiên” bảo vệ cột sống.
            •           Vận động nhẹ nhàng nhưng liên tục chính là liều thuốc ngừa đau lưng hữu hiệu nhất.

Thông điệp cuối: Đừng chờ đến khi cột sống lên tiếng mới chăm sóc nó. Sự chủ động hôm nay chính là bảo hiểm cho sức khỏe và sự tự do vận động của bạn trong suốt phần đời còn lại.

Nhà Cảm xạ học Dr. Dư Quang Châu
GS.TS DD - Y Dược Học Cổ truyền.

 

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO BẤM HUYỆT THẬP CHỈ LIÊN TÂM 1. Bấm Huyệt Thập Chỉ Liên Tâm – Sơ Cấp (Y Mao Mạch) Lớp Y Mao Mạch Căn Bản Học viên được hướng dẫn cách bấm huyệt để hỗ trợ: Giảm chóng mặt, mất thăng bằng, suy giảm trí nhớ Giảm đau thần kinh tọa, đau lưng, ù tai, giảm...

WEBINAR
Thăm dò ý kiến

Bạn biết đến chúng tôi qua đâu?

WORKSHOP
  • Đang truy cập11
  • Hôm nay163
  • Tháng hiện tại26,070
  • Tổng lượt truy cập97,302
FOOTER
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây