Mát - Xa Phòng Ngừa - Điều Hòa - Tăng Cường Sinh Lực (Bài 12 - 1)

Thứ bảy - 15/11/2025 13:22

Trong truyền thống Y học phương Đông, mát-xa (xoa bóp, án ma, tuina) không chỉ là phương tiện thư giãn, mà còn là một liệu pháp tự điều chỉnh khí – huyết – thần. Triết học Đông phương xem cơ thể như một tiểu vũ trụ, nơi mọi dòng năng lượng (khí) lưu chuyển qua hệ thống kinh lạc, gắn liền với tạng phủ. Mỗi động tác xoa bóp vì thế không đơn thuần là cơ học, mà còn là sự “đánh thức” tiềm năng tự chữa lành.

Mát - Xa Phòng Ngừa - Điều Hòa - Tăng Cường Sinh Lực (Bài 12 - 1)

Khoa học hiện đại đã chứng minh: xoa bóp có thể tăng tuần hoàn máu, cải thiện dẫn truyền thần kinh, điều hòa hormone và giảm stress oxy hóa. Sự kết hợp giữa triết học Đông phương và y học hiện đại mở ra một cái nhìn toàn diện: mát-xa chính là cầu nối giữa thân – tâm – trí, giúp phòng bệnh và nâng cao sức khỏe.

I. MÁT-XA VÙNG NGỰC – TRUNG TÂM CỦA KHÍ LỰC

1. XOA BÓP XƯƠNG ỨC (Huyệt Đản Trung – VC17)

Thực hành từng bước

1. Tư thế chuẩn bị

            •           Ngồi thẳng lưng hoặc nằm ngửa thoải mái, hai vai thả lỏng.
            •           Hít sâu 3 nhịp để ổn định nhịp thở và thư giãn ngực.
     # - Dùng dầu ngải Dư Quang Châu để massage.

2. Đặt tay đúng vị trí

• Xác định điểm chính giữa ngực, ngang với núm vú – đây chính là huyệt Đản Trung (VC17).
• Dùng gốc bàn tay phải (phần thịt ngay dưới cổ tay) đặt trực tiếp lên điểm này.

3. Thao tác xoa bóp

            •           Ấn nhẹ xuống ngực (cảm nhận lực tác động nhưng không gây đau).
            •           Xoay tròn theo chiều kim đồng hồ 20 vòng chậm rãi.
            •           Đổi sang bàn tay trái, thực hiện thêm 20 vòng.
            •           Tổng cộng: 40 vòng xoay, lực ấn từ nhẹ → trung bình, nhịp đều.

4. Kết hợp hơi thở

• Mỗi vòng xoay: hít vào bằng mũi khi ấn xuống – thở ra bằng miệng khi xoay tròn.
• Hít thở phối hợp giúp động tác trở nên nhịp nhàng và hiệu quả hơn.

5. Thời lượng & tần suất

            •           Mỗi lần tập: 3–5 phút.
            •           Thực hiện 1–2 lần/ngày (sáng sau khi thức dậy và tối trước khi ngủ).
Ý nghĩa Đông y
            •           Huyệt Đản Trung (VC17) còn gọi là “Hải của Khí” – tức là “Biển của Khí”. Đây là trung tâm hội tụ và điều hòa khí của ngực.
            •           Khi được xoa bóp thường xuyên, huyệt này giúp:
            •           Điều hòa Tâm: giảm hồi hộp, điều chỉnh nhịp tim.
            •           Hòa Can: giải tỏa căng tức ngực, giảm giận dữ, bức bối.
            •           Bổ Tỳ: hỗ trợ chuyển hóa, giúp tiêu hóa tốt hơn.
            •           Trong Khí công dưỡng sinh, huyệt này được xem như “cửa ngõ” để khai thông khí lực, giúp tâm hồn an tĩnh.
Cơ sở khoa học hiện đại
            •           Vùng giữa ngực nằm gần đám rối thần kinh ngực – trung tâm chi phối hoạt động tim và phổi.
            •           Khi kích thích nhẹ nhàng:
            •           Ổn định hệ thần kinh tự chủ (ANS): cân bằng giữa hệ giao cảm và phó giao cảm, nhờ đó giảm căng thẳng, hạ nhịp tim.
            •           Cải thiện tuần hoàn máu: tăng lưu lượng máu động mạch vành, nuôi dưỡng cơ tim.
            •           Điều hòa hô hấp: kích thích thần kinh phế vị (vagus nerve), giúp hơi thở sâu và nhịp nhàng.
            •           Một số nghiên cứu về heart rate variability (HRV – biến thiên nhịp tim) chứng minh: massage ngực nhẹ nhàng có thể tăng HRV, tức là cải thiện khả năng thích nghi của tim mạch trước stress.
Cảm nhận khi thực hành
            •           Lúc đầu, bạn sẽ thấy ấm nóng lan tỏa ở giữa ngực.
            •           Sau vài phút, cảm giác nhẹ ngực, dễ thở, đôi khi có thể ngáp hoặc thở sâu tự nhiên.
            •           Nếu tập buổi tối, động tác này giúp giảm lo âu và dễ đi vào giấc ngủ.
Thận trọng
            •           Phụ nữ mang thai: không nên thực hiện, do huyệt Đản Trung ảnh hưởng đến khí huyết vùng ngực và tử cung.
            •           Người có vết thương hở, phẫu thuật tim gần đây, hoặc đau ngực bất thường → cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tập.
            •           Không ấn quá mạnh gây đau nhói hoặc khó thở.

2. XOA BÓP BẦU NGỰC

Thực hành từng bước
            1.         Tư thế chuẩn bị
            •           Ngồi hoặc nằm thoải mái, lưng thẳng, vai thả lỏng.
            •           Giữ tinh thần bình tĩnh, hít sâu – thở chậm 3 nhịp.
# - Dùng dầu ngải Dư Quang Châu để massage.

            2.         Xác định vị trí
            •           Đặt lòng bàn tay phải lên ngực trái (tránh vùng núm vú).
            •           Giữ bàn tay áp sát bề mặt da, không tạo khoảng hở.

            3.         Thao tác xoa quanh ngực
            •           Dùng cả lòng bàn tay, xoay tròn theo chiều kim đồng hồ quanh bầu ngực trái, 20 vòng.
            •           Đổi sang tay trái, thực hiện tương tự với ngực phải, cũng 20 vòng.
            •           Động tác nhẹ nhàng, nhịp chậm rãi, cảm nhận sự ấm lên dưới tay.

            4.         Thao tác bóp – thả nhẹ
            •           Dùng tay phải ôm lấy bầu ngực trái.
            •           Bóp nhẹ (không đau, không chèn ép mạnh) rồi thả ra, lặp lại 20 lần.
            •           Đổi bên: tay trái ôm ngực phải, cũng 20 lần.

            5.         Kết hợp hơi thở
            •           Khi xoay tròn: hít vào khi tay đi lên – thở ra khi tay đi xuống.
            •           Khi bóp – thả: hít vào khi bóp, thở ra khi thả.

            6.         Thời lượng & tần suất
            •           Tổng thời gian: 5 phút.
            •           Thực hiện mỗi ngày 1 lần (tốt nhất vào buổi tối trước khi ngủ hoặc sau tắm, khi cơ thể thư giãn).

Ý nghĩa Đông y
            •           Ngực thuộc vùng mạch Nhâm và mạch Xung, vốn gắn với khí huyết tử cung – buồng trứng – tuyến vú.
            •           Xoa bóp thường xuyên giúp:
            •           Khai thông khí huyết, giảm tình trạng căng tức ngực.
            •           Bổ dưỡng và duy trì hình thể, độ săn chắc.
            •           Hỗ trợ chức năng sinh lý nữ, cân bằng hormone.
            •           Trong dưỡng sinh nữ khoa, đây là bài tập quan trọng để phòng ngừa rối loạn kinh nguyệt, đồng thời nâng cao sức khỏe tổng thể.

Cơ sở khoa học hiện đại
            •           Vùng ngực có hệ thống mạch máu và bạch huyết dày đặc.
            •           Xoa bóp bầu ngực giúp:
            •           Kích thích lưu thông bạch huyết → loại bỏ độc tố, giảm nguy cơ ứ đọng dịch.
            •           Cải thiện tuần hoàn máu → cung cấp dưỡng chất tốt hơn cho mô tuyến vú.
            •           Giảm căng thẳng thần kinh – nội tiết: động tác nhẹ nhàng làm dịu hệ thần kinh, giảm cảm giác đau tức ngực trước kỳ kinh nguyệt.
            •           Một số nghiên cứu cho thấy massage ngực còn có thể tăng hormone oxytocin, giúp giảm lo âu và tăng cảm giác thư giãn.

Cảm nhận khi thực hành
            •           Cảm giác ấm nóng nhẹ ở bầu ngực.
            •           Ngực mềm mại, bớt căng tức.
            •           Tâm trí thư giãn, dễ thở sâu hơn.

Thận trọng
            •           Không thực hiện khi:
            •           Có khối u vú chưa được chẩn đoán rõ ràng.
            •           Vùng ngực có viêm da, nhiễm trùng, vết thương hở.
            •           Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước.
            •           Luôn thực hiện bằng động tác nhẹ – đều – không gây đau.

Nhà Cảm xạ học Dr. Dư Quang Châu
GS.TS DD- Y Dược Học Cổ truyền.

Ý kiến bạn đọc

Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận

Những tin cũ hơn

Viện nghiên cứu và ứng dụng Năng lượng Cảm xạ

Khả năng Nhận thức Trí thông minh đa dạng (IQ, EQ, CQ – Creative Intelligence) Tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề Trực giác và khả năng nhận biết phi logic Năng lực Thể chất Sức bền và khả năng phục hồi tự nhiên Phản xạ và khả năng ứng phó Tiềm năng tự điều chỉnh sinh...