Tarot: Hành Trình Biểu Tượng Xuyên Thời Gian và Ý Thức (bài 2)

Tarot không chỉ là một bộ bài. Nó là một hành trình biểu tượng xuyên qua các nền văn hóa, các trường phái huyền bí và chiều sâu ý thức con người. Từ những lá bài cổ xưa của gia đình Visconti đến mối liên hệ kỳ diệu với Kabbalah, hãy cùng khám phá câu chuyện đầy mê hoặc của Tarot.

Khởi nguyên huyền bí

Vào giữa thế kỷ XV, tại vùng đất Milan trù phú của Ý, một họa sĩ tên Bonifacio Bembo đã tạo ra một bộ bài khác thường cho gia đình quyền quý Visconti. Bộ bài không mang tên cũng chẳng có số, nhưng lại chứa đựng trong nó 78 lá bài, gồm bốn bộ bài thông thường và đặc biệt là 22 lá bài kỳ lạ – những hình ảnh sống động, tượng trưng cho các nhân vật xã hội và khái niệm đạo đức, tâm linh của thời Trung cổ. Từ đó, trò chơi Tarocchi ra đời – tiền thân của Tarot ngày nay.

Những lá bài như Giáo hoàng, Hoàng đế, Bánh Xe Số Phận, Sự Tiết Độ, Dũng Mãnh… không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng thời đại, mà còn là biểu tượng hóa của những giá trị vượt thời gian. Đặc biệt, hình ảnh của Người Treo Ngược – một thanh niên treo mình bằng chân trái với vẻ mặt xuất thần – đã khiến bao thế hệ học giả và huyền môn bối rối lẫn thán phục. Phải chăng đây chỉ là một trò chơi? Hay một thông điệp ẩn mật từ chiều sâu tinh thần nhân loại?

Biểu tượng - cánh cửa dẫn vào truyền thống huyền bí

Hình ảnh Người Treo Ngược có thể được diễn giải theo nhiều tầng: thánh Peter bị đóng đinh ngược; thần Odin treo mình để đạt được tuệ giác; hay nghi lễ shaman cổ xưa trong quá trình khởi đạo. Việc đảo ngược thân thể – tựa như hành động đứng bằng đầu trong Yoga – được xem là phương pháp để vượt thoát nhận thức thông thường, đạt tới trạng thái khai sáng.

Nếu Bembo vô thức mô tả một nhà giả kim hay một yogi thời Trung cổ, thì phải chăng toàn bộ bộ bài là ẩn dụ cho hành trình khai tâm? Và tại sao lại là 22 lá bài “trump”, chứ không phải một con số khác? Phải chăng con số 22 này liên hệ đến 22 chữ cái trong bảng chữ cái Hebrew, trung tâm của Kabbalah – truyền thống huyền bí của người Do Thái?

Tarot và kabbalah - một cuộc giao thoa kỳ diệu

Khi khảo sát hệ thống Tarot dưới lăng kính Kabbalah, những tương ứng kỳ lạ hiện ra: 22 lá bài chính – 22 chữ cái Hebrew; 4 bộ bài – 4 thế giới tạo hóa, 4 nguyên tố, 4 giai đoạn linh hồn; 10 lá số – 10 Sephiroth trên Cây Sự Sống. Tất cả dường như là một bức họa thiêng liêng về cấu trúc vũ trụ và tâm linh con người.

Dẫu vậy, không một văn bản Kabbalistic cổ điển nào đề cập đến Tarot. Mọi liên hệ giữa Tarot và Kabbalah dường như chỉ xuất hiện vào thế kỷ XIX – đặc biệt qua công trình của Eliphas Levi, người đã hệ thống hóa các lá bài theo cây Sự Sống và các chữ cái Hebrew.

Phải chăng Bembo, hoặc ai đó trước ông, đã vô tình – hay bằng trực giác sâu xa – tạo ra một bộ bài phản ánh mạng lưới biểu tượng phổ quát tồn tại trong tiềm thức tập thể mà Carl Jung từng mô tả?

Từ trò chơi thành đạo lộ

Trong nhiều thế kỷ, Tarot chỉ là trò tiêu khiển nơi các triều đình. Chỉ đến cuối thế kỷ XVIII, nhờ Antoine Court de Gébelin, Tarot mới được nhìn nhận như “tàn tích còn sót lại của Sách Thoth” – cội nguồn tri thức huyền nhiệm của nền văn minh Ai Cập cổ. Dù thiếu chứng cứ lịch sử, ý tưởng ấy đã thổi bùng ngọn lửa tưởng tượng cho hàng thế hệ nhà huyền học.

Thế kỷ XIX, Eliphas Levi đã kết hợp Tarot với Kabbalah, mở ra kỷ nguyên thần bí cho bộ bài. Từ đó, Tarot không còn là công cụ bói toán đơn thuần, mà trở thành tấm gương phản chiếu linh hồn, một bản đồ biểu tượng cho hành trình phát triển nội tâm.

Tarot - trải nghiệm chứ không giải thích

Ngày nay, Tarot được sử dụng trong trị liệu, khai sáng, huấn luyện trực giác và sáng tạo nghệ thuật. Mỗi lá bài không chỉ là hình ảnh – mà là một biểu tượng sống động, chứa đựng những tầng nghĩa sâu xa về nhân tính, vũ trụ và vận mệnh.

Bembo – hoặc bất cứ người đi trước nào – có thể đã không chủ ý tạo ra một hệ thống huyền học hoàn chỉnh. Nhưng chính sự mơ hồ có chủ đích, sự phong phú biểu tượng trong từng lá bài đã tạo nên một “nguyên mẫu sống”, đủ sức xuyên qua mọi tầng lớp văn hóa, mọi hệ thống tri thức.

Tarot không cần ta tin vào nó. Chỉ cần ta sẵn sàng lắng nghe, nó sẽ lên tiếng – không bằng lời, mà bằng trải nghiệm trực giác, bằng tiếng vọng của linh hồn.

Nhà Cảm xạ học Dr. Dư Quang Châu
GS.TS - Y Dược Học Cổ truyền

Cặp đá diệu kỳ
https://dachuomgan.vn/